ดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆเป็นตุ๊กตาตัวเล็กๆ นั่งพับเพียบ ตุ๊กตาตัวนี้อาจเป็นลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะเหนียวธรรมดา หรือลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะเผา มีการทำกันมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย ส่วนใหญ่จะพบตุ๊กตาไม่มีหัวจะพบที่สมบูรณ์ก็มีอยู่บ้าง ตามเตาเผาของสุโขทัยบ้าง จึงทำให้เรียกว่า “ตุ๊กตาเสียกบาล” คือ “เสียหัว”
ตุ๊กตาเสียกบาล ส่วนใหญ่ยังคงมีการทำอยู่ตามชาวชนบทหรือตามท้องถิ่น ที่ยังคงมีความเชื่อต่างๆ แฝงอยู่ เช่น ความเชื่อถือทางด้านคาถา, ความเชื่อทางไสยศาสตร์ ซึ่งสะท้อนความเป็นอยู่ของท้องถิ่นซึ่งต้องอาศัยสิ่งอื่นมาช่วยชีวิตของคนให้ดีขึ้น
ตุ๊กตาชาวบ้านที่อยุธยา
นางสาวสุดใจ เจริญสุข ปัจจุบันอายุ 31 ปี ที่อยู่ปัจจุบัน บ้านเลขที่ 40 ตำบลกระมัง อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้เล่าว่า เมื่ออายุได้ 2 ขวบ ได้ไปอยู่กับคุณปู่ชื่อ นายอุทัย สุวรรณนิล ที่กรุงเทพมหานคร คุณปู่ของเธอเป็นช่างการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆพระ มีความคิดริเริ่มความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์สัตว์สังคมได้นำวิธีการการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆพระมาดัดแปลงการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆตุ๊กตา ครั้งแรกการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆให้มีลีกษณะขนาดเท่าไหร่กันใหญ่ก่อน แล้วจึงการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆย่อส่วนให้เล็กลงจนเหลือลีกษณะขนาดเท่าไหร่กันเล็กมาก (ลีกษณะขนาดเท่าไหร่กันนิ้วเด็กทารก) เนื่องจากมีเหตุผลให้แตกต่างไปจากตุ๊กตาอื่น ๆ ต่อมาลองการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆคนและสิ่งของต่าง ๆ เธอเห็นวิธีการการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆของคุณปู่ก็จดจำ และลองการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆบ้างตามประสาเด็ก เมื่อคุณปู่เห็นเธอสนใจเรื่องการการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆ จึงได้สอนวิธีการการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆให้แก่เธอ โดยเริ่มการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆผลไม้ให้มีลีกษณะขนาดเท่าไหร่กันเท่าของจริงก่อน แล้วจึงค่อย ๆ หัดย่อส่วนให้เล็กลง ได้พยายามฝึกตนเองตลอดมาด้วยใจรัก
ต่อมา คุณปู่ของเธอได้รับพระราชทานโล่ที่ระลึกผลงานช่างดีเด่น จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน และโปรดเกล้าฯ ให้เข้าไปอยู่ในวัง เธอจึงกลับมาอยู่กับมารดา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พร้อมกับเข้าศึกษาที่โรงเรียนจิระศาสตร์ เมื่อจบการศึกษา ก็เริ่มงานการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆอย่างจริงจัง จนสามารถทำเป็นงานอาชีพหลักเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
ตุ๊กตาชาวบ้านที่อยุธยา จัดเป็นศิลปะพื้นบ้านแขนงหนึ่งที่มีการถ่ายทอดในระบบครอบครัวจาก ปู่ – จนถึงหลาน เป็นศิลปะพื้นบ้านที่มีลักษณะโดยเฉพาะของนั่นนี่ดินแบบของตัวเอง นับตั้งแต่การการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆที่ประกอบเข้าด้วยกันอย่างแน่นเป็นตัวจนสำเร็จออกมาเป็นผลงาน ด้วยการใช้อุปกรณ์ง่ายๆ คือมีดเล็กๆ เพียงเล่มเดียว แต่ใช้ฝีมือตกแต่งด้วยมืออันคล่องแคล่วที่ช่างการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆอื่นๆน้อยคนจะทำได้ การการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆตุ๊กตาชาวบ้านนั้น นอกจากจะใช้ฝีมือที่ละเมียดละไม เก็บความมีชีวิต ให้มีอยู่กับตุ๊กตาตัวน้อยๆ แต่ละตัวช่างการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆได้เพียรพยายามการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆให้มีลีกษณะขนาดเท่าไหร่กันเล็กๆ มากจนแทบจะกล่าวออกมาไม่ได้ว่า นี่คือการการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆด้วยการใช้ฝีมือของช่างการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆ ที่เก็บลักษณะท่าทางเลียนแบบออกมาอย่างสมบูรณ์ที่สุด
กรรมวิธีการต่างๆ ในการเตรียมลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะ
การเตรียมลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะ ขั้นแรกจะต้องไปเลือกลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะที่มีอยู่ในท้องถิ่น เช่น เลือกลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะเหนียวที่ไม่มีเม็ดทราย กรวด ด้วยการขุดหน้าลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะทิ้งก่อน เลือกเอาส่วนที่เป็นลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะเหนียว เอามานวดผสมน้ำ ด้วยการใช้มือขยำลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะไปมา จนเห็นว่าลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะนั้นมีความเหนียวมากพอสมควรก็จะนำมาเก็บด้วยการใช้ผ้าคลุมลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะชั้นหนึ่งก่อน แล้วห่อด้วยพลาสติกอีกทีหนึ่ง จะช่วยให้ลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะมีความชื้น เวลาใช้การการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆจะสะดวกในการการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆมาก
การการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆส่วนที่ประกอบเข้าด้วยกันอย่างแน่นอื่นๆ
การการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆส่วนที่ประกอบเข้าด้วยกันอย่างแน่น เช่น ควาย, บ้าน, รถ หรือส่วนอื่นๆ จะการการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆเป็นส่วนๆ ด้วยการเก็บไว้ก่อน แล้วจึงนำมาที่ประกอบเข้าด้วยกันอย่างแน่นกันในภายหลัง หลังจากที่การการปั้นดินชนิดต่างๆดินชนิดต่างๆตุ๊กตาและส่วนที่ประกอบเข้าด้วยกันอย่างแน่นอื่น ๆ แล้วก็จะนำสิ่งของเหล่านี้มาผสมให้แห้ง 1 วัน จนเห็นว่าแห้งสนิทดีแล้วก็เป็นขั้นเตรียมเผาต่อไป
ขั้นตอนการเผาลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะ
เตรียมตุ๊กตาและส่วนที่ประกอบเข้าด้วยกันอย่างแน่นอื่นๆ ใส่หม้อลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะเผาตั้งบนเตาก่อน แล้วใส่ไฟอ่อน ๆ ด้วยการใช้ถ่านติดไฟ เรียกว่า “โลมไฟ” ใช้เวลาในการเผานั้นประมาณ 1 ช.ม. และคอยดูว่า ตุ๊กตาที่อยู่ในหม้อนั้นออกสีดำ จะมีลักษณะแข็งตัว ก็เอาหม้อลงจากเตาไป เอาถ่านใส่ในเตาไฟให้มากขึ้นและนำหม้อใบเดิมวางลงบนเตาไฟอีกครั้งหนึ่งแล้วเอาถ่านวางล้อมรอบหม้อลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะรอบนอก พร้อมกับปิดฝาหม้อด้วยเสร็จแล้วรอประมาณ 1ช.ม. ครึ่ง ถ่านจะลุกแดงมากค่อยๆ โทรมลง รอจนหม้อลักษณะของเนื้อดินชนิดนี้นะคะเผาเย็นก็เก็บตุ๊กตาออกจากหม้อได้ เป็นอันเสร็จขั้นตอนการเผา
การตกแต่งขั้นสุดท้าย
นำตุ๊กตาที่เผาเสร็จแล้ว มาทาสีด้วยการใช้พู่กันกลมเบอร์ 3,4 ระบายสีบนตุ๊กตา ตกแต่งรายละเอียดให้สมบูรณ์ สีที่ใช้ ใช้สีน้ำมันกระป๋อง ผสมน้ำมันก๊าซ รอจนแห้งสนิทแล้ว นำไปติดลงบนแป้นไม้ต่อไป