ข้างหนึ่ง เมื่อจบเทศนา ยสะมาณพได้บรรลุพระโสดาปัตติผล และต่อมาก็บรรลุอรหันต์และทูลขออุปสมบท พระองค์ก็ประทานเอหิภิกขุอุปสัมปทาว่า “ท่านจงเป็นภิกษุ มาเถิด ธรรมอันเรากล่าวดีแล้ว ท่านจงประพฤติพรหมจรรย์”ในที่นี้ไม่ตรัสคำว่า เพื่อทำที่สุดทุกข์โดยชอบ เพราะพระยส ได้ถึงที่สุดทุกข์แล้ว ในเวลาเช้าวันนั้น พระองค์กับพระยสะ ได้เสด็จไปสู่เรือนของพระยสะ และได้ทำภัตตกิจที่เรือนนั้น พระพุทธจริยาที่ทรงทำภัตตกิจครั้งนี้ เป็นครั้งแรกที่ทรงทำ ภัตตกิจในบ้าน ฯ

๒๓. ปางห้ามสมุทร

(ปางห้ามพระญาติแย่งน้ำในสมุทร)

พระพุทธรูปปางนี้ อยู่ในพระอิริยาบถยืน พระหัตถ์ทั้งสองข้างยกขึ้นเสมอพระอุระ ตั้งฝ่าพระหัตถ์ยื่นออกไปข้างหน้าเป็นกิริยาห้าม ฯ หลังจากที่พระองค์ได้ส่งสาวกไปประกาศพระศาสนา ส่วนพระองค์ก็เสด็จไปสู่สำนักของชฎิล 3 พี่น้อง ผู้เป็นที่เคารพนับถือของมหาชนในมคธรัฐเป็นอันมาก ต่อมาก็ทรงทรมานพญานาคในโรงไฟอันเป็นที่นับถือของชฎิลให้สิ้นฤทธิ์ และครั้งสุดท้ายทรงทำปาฏิหาริย์ห้ามน้ำ ซึ่งไหลบ่ามาจากทิศต่าง ๆ ท่วมสำนักของชฎิลมิให้เข้ามาในที่พระองค์ประทับอยู่ พระองค์เสด็จจงกรมภายในวงล้อมของน้ำที่ท่วมท้นเป็นกำแพงรอบด้าน ครั้งนั้นพวกชฎิลพายเรือมาดู เห็นดังนั้นก็เกิดความเลื่อมใส แล้วขออุปสมบท พุทธกิริยา เช่นนี้เป็นพุทธรูปปางห้ามสมุทร ฯ ในนครกบิลพัสดุ์ เป็นพระนครของเจ้าศากยะ